درمان فوری شوره سر چرب، هورمونی و فصلی در زنان، مردان و کودکان

شوره سر یک بیماری معمول و مزمن پوست سر می‌باشد که با پوست انداختن کف سرتان مشخص می‌شود. شوره سر مسری یا جدی نیست. اما می‌تواند باعث خجالت زدگی شود و گاهی اوقات درمان آن دشوار است . خبر خوب این است که شوره سر معمولا قابل کنترل می‌باشد. موارد خفیف شوره سر ممکن است نیاز به چیزی بیشتر از یک شستشوی روزانه با تمیز کننده ملایم نداشته باشد. موارد مقاوم‌تر شوره سر اغلب به شامپوهای درمانی پاسخ می‌دهند.

دلایل ایجاد شوره سر

شوره سر می‌تواند چندین دلیل داشته باشد، از جمله:

• پوست سر تحریک شده و چرب (درماتیت سبورئیک): این حالت، یکی از شایعترین علل شوره سر می‌باشد، که با پوست قرمز و چرب پوشیده شده با تکه‌های سفید یا زرد برآمده مشخص می‌شود. درماتیت سبورئیک ممکن است روی پوست سر شما و سایر نواحی دارای غدد چربی مانند ابروها، دو طرف بینی و پشت گوش، استخوان سینه (استرنوم)، ناحیه کشاله ران و گاهی اوقات زیر بغل شما تاثیر بگذارد.
• عدم استفاده از شامپو به اندازه کافی: اگر موهای خود را به طور منظم شستشو ندهید، چربی‌ها و سلول‌های پوستی کف سر می‌توانند تجمع یابند و باعث ایجاد شوره سر شوند.
• قارچ مخمر مانند (مالاسزیا): مالاسزیا روی سر اکثر بزرگسالان زندگی می‌کند. اما، در بعضی افراد، پوست سر آن‌ها را تحریک می‌کند و می‌تواند سبب رشد سلول‌های پوستی بیشتر شود.
  سلول‌های پوست اضافی می‌میرند و می‌ریزند، و باعث می‌شود در بین موها یا لباس‌هایتان سفید و پوسته پوسته به نظر برسند. این که چرا مالاسزیا پوست سر برخی افراد را تحریک می‌کند شناخته شده نیست.

• خشکی پوست: پوسته پوسته‌های پوست خشک به طور کلی کوچکتر و دارای چربی کمتری نسبت به سایر گونه‌های شوره سر است. و قرمزی یا التهاب بعید می‌باشد. شما احتمالا دچار خشکی پوست در قسمت‌های دیگر بدن مانند پاها و دست‌ها نیز هستید.
• حساسیت به محصولات مراقبت از مو: بعضی اوقات حساسیت به ترکیبات خاصی در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو ممکن است موجب قرمزی، خارش و پوست انداختن پوست کف سر شود.

عوامل خطر

تقریبا هر فردی می‌تواند شوره سر داشته باشد، اما عوامل خاصی می‌توانند شما را مستعدتر کنند:

• سن: شوره سر معمولا در افراد بالغ جوان آغاز می‌شود و تا میان سالی ادامه می‌یابد. این گفته به این معنا نیست که افراد مسن‌تر دچار شوره سر نمی‌شوند. برای بعضی از افراد، این مشکل می‌تواند مادام العمر باشد.
• مرد بودن: از آن جا که مردان بیشتر شوره سر دارند، برخی از محققان بر این باورند که هورمون‌های مردانه ممکن است نقش موثری داشته باشند.
• مو و پوست سر چرب: مالاسزیا از چربی پوست سر تغذیه می‌کند. به همین دلیل، داشتن پوست و موی بیش از حد چرب باعث می‌شود شما بیشتر مستعد شوره سر باشید.
• برخی از بیماری‌ها: به دلایلی که مشخص نیست، بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های عصبی، مانند بیماری پارکینسون، به احتمال بیشتری دچار درماتیت سبورئیک و شوره سر می‌شوند. همچنین افراد مبتلا به عفونت اچ آی وی یا کسانی که مشکلات سیستم ایمنی دارند به این مشکل دچار می‌شوند.

حتما بخوانید: کاربرد روش ترمیم مو پی آر پی (PRP)

علائم

برای اکثر نوجوانان و بزرگسالان، علائم شوره سر به راحتی قابل تشخیص هستند: پوسته پوسته‌های سفید و چرب پوست مرده که به صورت نقطه‌ای روی موها و شانه‌هایتان وجود دارند و پوست سر ممکن است دچار خارش و زبری باشد. این شرایط ممکن است در پاییز و زمستان بدتر شود، زیرا گرمای داخلی می‌تواند به خشک شدن پوست کمک کند و وضعیت در تابستان بهبود یابد. یک نوع شوره سر به نام کلاه گهواره می‌تواند نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد. این اختلال که موجب زبری و پوسته پوسته شدن کف سر می‌شود، بیشتر در نوزادان شایع است، اما می‌تواند در هر زمان در دوران طفولیت رخ دهد.

تشخیص شوره سر

شوره سر با یک معاینه فیزیکی ساده پوست سر تشخیص داده می‌شود. این کار توسط یک درماتولوژیست (متخصص پوست) یا یک تریکولوژیست (متخصص مو و پوست سر) انجام خواهد شد. شوره سر شما ممکن است به عنوان خفیف یا شدید طبقه بندی شود و بر اساس آن، پزشک شما ممکن است شامپوهای ضد شوره ملایم یا درمانی را تجویز کند. هیچ آزمایش خون یا تست‌های تصویربرداری برای تشخیص شوره سر وجود ندارد.

درمان شوره سر

شوره سر تقریبا همیشه قابل کنترل است، اما درمان شوره سر ممکن است به آزمون و خطا نیاز داشته باشد. به طور کلی، تمیز کردن روزانه با شامپوی ملایم برای کاهش میزان چربی و تجمع سلول‌های پوستی اغلب می‌تواند به شوره خفیف کمک کند. هنگامی که شامپوهای معمولی مفید واقع نشوند، شامپوهای ضد شوره که می‌توانید از داروخانه خریداری کنید، می‌توانند کمک کننده باشند. اما شامپوهای ضد شوره همگی یکسان نیستند، و ممکن است لازم باشد امتحان کنید تا ببینید که کدام یک برای شما اثر می‌کند. اگر دچار خارش، گزش، قرمزی یا سوزش در اثر استفاده از هر محصولی شدید، استفاده از آن را متوقف کنید. اگر دچار واکنش آلرژیک مانند راش، کهیر یا مشکل تنفسی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. شامپوهای ضد شوره بر حسب دارویی که شامل آن هستند، دسته بندی می‌شوند:

• شامپوهای زینک پرییتیون: این شامپوها حاوی ماده ضد میکروبی و ضد قارچی زینک پیریتیون هستند. این نوع شامپو می‌تواند قارچ روی پوست سر شما که باعث شوره سر و درماتیت سبورئیک می‌شود را کاهش دهد.
• شامپوهای بر پایه قیر: قیر زغال سنگ، یک فرآورده حاصل از فرایند تولید زغال سنگ، به مشکلاتی مانند شوره سر، درماتیت سبورئیک و پسوریازیس کمک می‌کند. این ماده سرعت از بین رفتن و پوسته پوسته شدن سلول‌های کف سر را کاهش می‌دهد. اگر موهای رنگ روشن دارید، این نوع شامپو ممکن است منجر به تغییر رنگ شود.
• شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید: این شامپوهای "اسکراب پوست سر" به زبری و پوسته پوسته شدن کف سر کمک می‌کنند، اما ممکن است پوست سر شما را خشک کنند و منجر به پوسته شدن بیشتر شوند. استفاده از یک نرم کننده بعد از شستشو می‌تواند به کاهش خشکی کمک نماید.
• شامپوهای سولفید سلنیوم: این شامپوها خشکی سلول‌های پوست شما را کند می‌کنند و همچنین ممکن است مالاسزیا را کاهش دهند. از آن جا که می‌توانند موهای بور، رنگ خاکستری یا دارای رنگ شیمیایی را دچار تغییر رنگ کنند، حتما به صورت گفته شده از آن‌ها استفاده کنید و پس از شامپو زدن به خوبی آبکشی نمایید.
• شامپو كتوكونازول: كتوكونازول يك عامل ضد قارچي با طیف گسترده است كه در صورت بی تاثیر بودن شامپوهاي ديگر می‌تواند موثر باشد. این شامپو هم به صورت بدون نسخه و هم به صورت تجویزی در دسترس است.

سعی کنید یکی از این شامپوها را روزانه یا یک روز در میان مصرف کنید تا شوره سرتان کنترل شود؛ سپس در صورت نیاز مصرف آن را به دو یا سه بار در هفته کاهش دهید. اگر یک نوع شامپو تا مدتی مفید واقع شد و سپس به نظر رسید که اثر خود را از دست داده است، سعی کنید به صورت متناوب از دو نوع شامپوی شوره سر استفاده کنید. دستورالعمل‌های روی هر شامپویی که امتحان می‌کنید را مطالعه و آن‌ها را دنبال کنید. بعضی از آن‌ها باید چند دقیقه روی سر باقی بمانند، در حالی که دیگر شامپوها باید بلافاصله شسته شوند. اگر به صورت مداوم برای چندین هفته از شامپو استفاده کردید و همچنان اثرات شوره روی شانه‌هایتان مشاهده شد، با پزشک یا متخصص پوست خود مشورت کنید. ممکن است نیاز به یک شامپوی تجویزی قوی یا درمان با لوسیون استروئیدی داشته باشید.

در ادامه بخوانید: درمان ریزش مو بعلت اختلالات غده تیروئید

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

علاوه بر شامپو زدن منظم، می‌توانید اقداماتی انجام دهید تا خطر ابتلا به شوره سر را کاهش دهید:

• مدیریت استرس را بیاموزید: استرس بر سلامت کلی شما تاثیر می‌گذارد و شما را مستعد بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها می‌کند. این مسئله حتی می‌تواند باعث ایجاد شوره سر یا بدتر شدن علائم موجود شود.
• به دفعات شامپو بزنید: اگر پوست سر چربی دارید، شامپو زدن روزانه ممکن است به پیشگیری از شوره سر کمک کند.
• به مقدار کم آفتاب بگیرید: نور خورشید ممکن است برای شوره سر مفید باشد. اما از آن جا که قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش پوست شما را آسیب می‌زند و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد، آفتاب نگیرید.

عوارض شوره سر

ایجاد عوارض ناشی از شوره سر بسیار غیر معمول است. محتمل‌ترین عارضه جانبی، واکنش معکوس به هر نوع درمانی است که ممکن است از آن استفاده کنید. اگر یک محصول پوست سر شما را تحریک می‌کند، بلافاصله مصرف آن را متوقف کنید. پزشک یا داروساز شما می‌تواند یک جایگزین مناسب‌تر را توصیه کند. اگر یک میکروب وارد شکافی در پوست یا کف سر شما شود، ممکن است شوره سر باعث عفونت گردد. اگر بعد از استفاده از شامپوهای دارویی بدون نسخه، شوره سر شما بهبود پیدا نکرد، یا اگر پوست سر شما متورم و قرمز شد، با پزشک خود تماس حاصل نمایید. هرچند شوره سر نشانه بهداشت ناکافی نیست، گاهی اوقات می‌تواند باعث ناراحتی روحی شود و بر عزت نفس فرد تاثیر بگذارد.

سوالات رایج

حتما بخوانید: عوارض ریزش موی سکه ای و درمان قطعی آن